Siatkówka oka

Siatkówka oka to przezroczysta, cienka błona wyściełająca gałkę oczną. Składa się z warstw komórek fotoreceptorowych – czopków i pręcików. Pierwsze z nich odpowiedzialne są za przetwarzanie kolorów oraz ostrość widzenia, natomiast te drugie – za przetwarzanie czarno-białego obrazu. Dzięki pręcikom, jesteśmy w stanie widzieć po zmroku lub przy słabym oświetleniu. Centralną częścią siatkówki oka jest plamka żółta.

W zależności od stanu zdrowia, indywidualnych cech każdego człowieka oraz predyspozycji genetycznych, siatkówkę oka mogą dotknąć różnego rodzaju zwyrodnienia i uszkodzenia.

Najczęściej diagnozowane zwyrodnienia siatkówki

Najczęstszą przyczyną chorób siatkówki są procesy zwyrodnieniowe spowodowane chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym), wiekiem lub wadą wzroku. Są to m.in.:

• Zmiany zwyrodnieniowe obwodu siatkówki – dotyczą obwodu siatkówki. Są to początkowe zmiany zwyrodnieniowe i mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń. Zwykle nie dają wyraźnych objawów, np. w postaci pogorszonego widzenia, dlatego mogą zostać przez długi czas niezdiagnozowane i niepostrzeżenie się rozwijać.
• Odwarstwienie siatkówki - występuje, gdy siatkówka odsuwa się od tylnej części oka. Siatkówka nie zachowuje swoich funkcji, gdy jest odwarstwiona, dlatego widzenie staje się niewyraźne. Odwarstwienie siatkówki to poważny problem, którego nie wolno bagatelizować. Przyczyną odwarstwienia siatkówki są m.in.: zmiany zwyrodnieniowe obwodu siatkówki, wysoka krótkowzroczność, choroby przewlekłe i choroby oczu, a także urazy oka.
• Otwór w plamce – ubytek siatkówki w centralnej części zwanej plamką żółtą. Dzieje się tak, gdy ciało szkliste zbyt silnie przywiera do siatkówki. Wówczas zauważalne są następujące objawy: zmniejszenie ostrości wzroku i zniekształcenie widzenia, plama bądź ubytek w polu widzenia, zmiana nasycenia widzianych barw i rozmiarów przedmiotów. Co istotne, objawy mogą przejawiać zarówno łagodny, stopniowy przebieg, jak i gwałtowny, nagły. Czynnikami ryzyka powstania otworu w siatkówce są m.in.: wady wzroku, uraz oka, odklejenie siatkówki, obrzęk środkowej części siatkówki czy napięcie ciała szklistego.
• Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) – Charakteryzuje się utratą widzenia centralnego. Najczęściej dotyczy osób, które ukończyły 50 rok życia i prowadzących niezdrowy tryb życia (np. spożywają zbyt dużą ilość tłuszczów nasyconych, palą papierosy) i chorują przewlekle. AMD przybiera dwie postacie:
  -suchą (częstsza, łagodniejsza): polega na obumieraniu komórek barwnikowych i fotoreceptorów w siatkówce,
  -wysiękową (rzadsza i cięższa w przebiegu): polega na tworzeniu się nowych, nieprawidłowych naczyń krwionośnych, które – gdy pękną – mogą doprowadzić do krwotoków i obrzęków.
• Retinopatia – Choroba, która prowadzi do uszkodzeń siatkówki oka. Ma ona różne podłoże, m.in.: wcześniactwo, zaawansowana cukrzyca, nadciśnienie tętnicze bądź predyspozycje genetyczne. Głównie objawy są powiązane z zmianami w obrębie naczyń krwionośnych. W zależności od przyczyny retinopatii, jej przebieg może być łagodny (z niewielką ilością powikłań) lub poważny (powikłania prowadzące nawet do utraty wzroku).

Diagnostyka i leczenie

Obecnie istnieje wiele metod diagnostycznych, dzięki którym możliwe jest wczesne wykrycie wszelkich zmian na siatkówce. Należą do nich m.in.:
- Badanie OCT (optyczna koherentna tomografia),
- badanie tylnego odcinka oka,
- badanie ostrości widzenia i postrzegania kolorów,
- angiografia fluoresceinowa.

W leczeniu siatkówki oka stosuje się zarówno terapię farmakologiczną, jak i leczenie operacyjne lub laseroterapię. Zależy to głównie od rodzaju zwyrodnienia, jego przyczyny oraz stopnia zaawansowania.  

Siatkówka oka a laserowa korekcja wzroku

Niektóre zwyrodnienia siatkówki stanowią przeciwwskazanie do laserowej korekcji wzroku. Wiele zależy od tego, jak rozległe są zmiany na siatkówce oka oraz jak przebiega ich rozwój. Zostanie to ocenione podczas badania kwalifikacyjnego do laserowej korekcji wzroku.

Wstecz